Radikal Gazetesi'nden Umay Aktaş SALMAN'ın Milano Tasarım Haftası’nda dünyanın en iyi tasarım okullarından Domus Akademi ve NABA’da isimli iki tasarım okulunu ziyaretlerinin bir kısmını paylaşıyoruz sizinle...

Ürün tasarımı ve iç mimari, tiyatro tasarımı, aksesuar tasarımı, işletme ve hizmet tasarımı, araba tasarımı...

Kısacası A’dan Z’ye tasarım. Bu bölümlerin ve daha fazlasının eğitimi Milano’daki dünyanın en iyi tasarım okullarından Domus Akademi ve NABA’da (Nuova Accedemia di Belle Arti Milano) veriliyor. Milano Tasarım Haftası’nda bu iki okulu ziyaret ettik.

Milano’nun merkezindeki kampüste 1982 yılında kurulan Domus Akademi yüksek lisans düzeyinde eğitim veriyor. Tasarım, etkileşim tasarımı, araç tasarımı, moda tasarımı, aksesuar tasarımı, moda yönetimi, iç mimari ve dekorasyon, ketsel vizyon ve mimari tasarım, işletme ve hizmet tasarımı eğitim alınan bölümler. Okulda 40 farklı ülkeden 300 öğrenci var. Bir yıl süren her mastır programı yıl içinde sektördeki firmalarla ortaklaşa 5 atölye yapıyor. Okul yetkilileri pratiğe dayalı eğitim felsefelerini şu sözlerle özetliyor: “Kayıt yaptıranları öğrenci olarak alıyoruz, genç profesyoneller olarak mezun ediyoruz. ” Domus YÖK’ün akredite ettiği okullardan değil.

Aynı kampüs içinde kuruluşu iki yıl daha eskiye, 1980’e uzanan NABA ise sanat ve tasarım alanında lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimi veriyor. Tasarım, moda tasarımı, grafik tasarım ve sanat yönetmenliği, medya tasarımı ve multimedya sanatları, görsel sanatlar alanlarında lisans eğitimi alan öğrenciler, ürün tasarımı, moda tekstil tasarımı, film ve yeni medya, iletişim tasarımı ve görsel sanatlarda da yüksek lisans yapabiliyor, yaz okullarına katılabiliyor. Pratiğe dayalı eğitim isteyenler Domus’ta daha akademik bir diploma isteyenler ise burada eğitim alıyor. 67 farklı ülkeden 2 bin öğrencisi olan NABA, yaz okulları da düzenliyor. NABA’da eğitim almanın yıllık maliyeti 15 bin Euro , Domus içinse bu rakam 24 bin Euro.

‘Tasarımcı olmak acil serviste çalışmak gibi’ NABA ve Domus’un Rektörü Alberto Bonisoli tasarımcılara 20 yıl sonrası için eğittiklerini belirterek tasarımcı olmayı acil serviste çalışmaya ve insan hayatlarıyla oynamaya benzetiyor:

“Tasarım öğrencilerinin belirsizlikle yaşamayı öğrenmeleri gerekiyor. Mesela otomobil tasarımı bölümü bundan 10 yıl sonra şimdiki arabaların olmayacağını düşünüyor. Bu konuyu ve sonuçlarını tartışıyoruz. Diyelim ki iki senaryo çıkıyor ortaya; toplu taşıma ön planda olacak ve arabalar elektrikli olacak. Tüm arabalar elektrikli olursa petrol istasyonları olmayacak, birkaç saatte şarj olan arabaların şarj süresi 10 dakikaya düşecek. Belki de arabaları işe geldiğimizde park yerinde ıphone gibi şarj edeceğiz. Otomobil tasarımcısı tüm bunları düşünmeli, farkında olmalı. Burada insanları okumayı öğreniyorlar, insanların onları nasıl okuduğunu öğreniyorlar.Tasarımdaki yeni alanlardan birinin işletme ve hizmet tasarımı. Bir postane nasıl tasarlanır, bir ürünü markayı nasıl geliştirirsiniz?"

Laureate bizim programlarımızı diğer ülkelere götürüyor Domus ve NABA’nın Laureate uluslararası üniversite ağının mükemmeliyet merkezi olduğunu belirten Bonisoli, “Laureate ile eğitimli orta sınıfı yaratmak istiyoruz. Şu anda yurt dışında bizim programlarımızı çalışan öğrenci sayısı buradaki öğrencilerimizden daha fazla. Laureate, bizim programlarımızı diğer ülkelere götürüyor. Herkesin zamanı ve parası yurt dışında eğitim için yetmeyebilir. Mesela biz Bilgi’ye hocalarımızı yolluyoruz, onlar da bize öğrencilerini yolluyor."

Laureate’in Avrupa ve Akdeniz merkezi olan Universidad Europea De Madrid ise İspanya’ın en büyük özel üniversitesi. İki kampüsü Madrid, bir diğeri ise Valensiya’da. Mimari, sanat ve iletişim, işletme, spor bilimleri, biyomedikal bilimleri, sağlık bilimleri, sosyal bilimler ve mühendislik alanlarında eğitim veriyor. Türk öğrenciler de var Domus ve NABA’da eğitim alan öğrenciler arasında Türkler de var. Bunlardan dördü, NABA’da ürün tasarımı ve iç mimari okuyan Yasemin Yılmaz, resim bölümünde okuyan Emre Baloğlu, Domus Akademi’de işletme tasarımı eğitimi alan Efe Eyüp Ersan ve Domus’ta moda tasarımı okuyan Zeynep Güntaş . Resim eğitimi alırken bir yandan da elektronik müzik ve prodüksiyon kursuna katılan Emre ise profesyonel olarak defile müzikleri yapacağını belirterek “Bu alanda ilerleyeceğim. Temmuz ayında Kenzo’nun defilesinde müzikleri ben yaptım” diyor. İlginç bir alan işletme tasarımında Domus’ta yüksek lisans yapan Efe Eyüp Ersan “İlk iki ay ders alıp geri kalan aylarda atölyeler yapıyoruz. Örneğin burada 1963 yılından beri var olan bir elektronik şirketi, 2000’lerde köklerinden kopmuş. Bunun marka değerini nasıl geri getirebiliriz diye bir proje ürettik “ diye okuduğu bölümü özetliyor. Moda Tasarımı mezunu olan ve 7 yıldır tekstil sektöründe çalışan Zeynep Güntaş ise işe ara verip Domus’a yüksek lisansa gelmiş. Yapılan yarışmalarda ikinci olunca da yüzde 50 burs kazanmış.

Laureate nedir? Laureate, dünya çapında bir üniversiteler ağı. Laureate ağına dahil tüm kurumlar arasındaki ilişki; ortak müfredatlar, diploma programları, öğrenci ve öğretim elemanı değişimleri yapılıyor. Laureate Uluslararası Üniversiteler Ağı Avrupa CEO’su Miguel Carmelo, üniversitelerin genellikle geleneksel yerler olduğunu Laureate’nin bunu değiştirmeye çalıştığını vurgulayarak , “Ağa katılmanın esas koşulu öğrenciyi eğitimin merkezine alan bir eğitim anlayışı. Teorik eğitimi pratik ile birleştirmek ve bunu yaymak istiyoruz. Biz eğitime katılım oranını söyle sana kişi başı gelirini söyleyeyim deriz. Türkiye’de 18-24 yaşın yükseköğretime katılımı yüzde 22. Bunun yükselmesi için bizde katkıda bulunmak istiyoruz. Bilgi’yi sosyal bilimler üniversitesi olması açısından çok önemli bir örnek teşkil ediyor “ diye konuştu.